ปัจจัยที่สำคัญที่สุดในการลดน้ำหนัก คือ เพิ่มอาหารโปรตีนสูง เพื่อรักษามวลกล้ามเนื้อ และเพิ่มการเผาผลาญพลังงาน บทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจกันว่า โปรตีนมีความสำคัญอย่างไร และเราควรทานปริมาณแค่ไหนค่ะ
» สรุปเนื้อหาสำคัญ
- โปรตีนมีความสำคัญต่อการลดน้ำหนักเพราะช่วยเพิ่มการเผาผลาญพลังงาน รักษามวลกล้ามเนื้อ และลดความอยากอาหาร ทำให้อิ่มนานขึ้น
-
ปริมาณโปรตีนที่แนะนำต่อวันสำหรับผู้ชายคือ 60 กรัม และผู้หญิงคือ 50 กรัม แต่ปริมาณอาจแตกต่างกันไปตามกิจกรรมและอายุ
-
การรับประทานโปรตีนสูงควรร่วมกับการออกกำลังกายแบบ Weight Training เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการลดน้ำหนักและสร้างกล้ามเนื้อ
-
แม้การทานโปรตีนสูงโดยทั่วไปปลอดภัย แต่ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับไตควรปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อวางแผนการรับประทานโปรตีนอย่างเหมาะสม
โปรตีน สำคัญอย่างไร?
โปรตีน เป็นสารอาหารหลัก 1 ใน 3 ที่สําคัญที่สุดในการสร้างร่างกาย เทียบเท่ากับคาร์โบไฮเดรต และไขมัน ร่างกายของคนเรามีโปรตีนเป็นส่วนประกอบถึง 30-40% ของน้ำหนักตัว โดยเฉพาะกล้ามเนื้อสร้างจากโปรตีนถึง 80%
หน้าที่หลักของโปรตีน
คือ การเป็นสารอาหารที่เสริมสร้างโครงสร้างร่างกาย
- เสริมสร้างกล้ามเนื้อ เส้นเลือด อวัยวะภายในร่างกาย ผิวหนัง เส้นผม
- เป็นส่วนประกอบของฮอร์โมน และเอนไซม์ ทำให้ระบบในร่างกายทำงานเป็นปกติ
- เป็นแหล่งพลังงานหลัก ในการเคลื่อนไหวร่างทาย โปรตีน 1 กรัม ให้พลังงาน โดยประมาณ 4 กิโลแคลอรี่
การขาดโปรตีนทำให้น้ำหนักขึ้นได้ง่าย เพราะร่างกายเสียมวลกล้ามเนื้อ ส่งผลให้อัตราเผาผลาญพลังงานลดลง ในระยะยาวจะทำให้เกิด Yo-yo effect ขึ้นได้ เนื่องจากความอยากอาหารที่เพิ่มขึ้น ไม่สอดคล้องกับอัตราเผาผลาญพลังงานที่ลดลงของร่างกาย
ประโยชน์ของการเพิ่มโปรตีนในมื้ออาหาร
อาหารโปรตีนสูง ช่วยลดน้ำหนักอย่างไร
ลดความอยากอาหาร ทำให้อิ่มนาน
โปรตีนช่วยเพิ่มการผลิต ฮอร์โมน GLP-1 ทำให้เรารู้สึกอิ่ม และมี งานวิจัยในปี 2020 ยังพบว่า โปรตีนช่วยลดระดับของเกรลิน หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ฮอร์โมนความหิว”
เพิ่มอัตราเผาผลาญพลังงาน
การบริโภคโปรตีนที่สูงขึ้นช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญขณะพัก (BMR) และอัตราการเผาผลาญขณะอยู่นิ่ง (RMM) ซึ่งสามารถช่วยให้เราเผาผลาญแคลอรีได้มากขึ้นเป็นเวลาหลายชั่วโมงหลังรับประทานอาหาร รวมถึงในขณะที่นอนหลับ
ช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อ
การทานโปรตีนให้เพียงพอขณะลดน้ำหนัก จะช่วยลดไขมันในร่างกาย ในขณะที่ยังคงรักษามวลกล้ามเนื้อไว้ได้ ซึ่งกล้ามเนื้อเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยเพิ่มการเผาผลาญพลังงาน และคงให้น้ำหนักตัวไม่กลับมาเพิ่มขึ้นได้ระยะยาวค่ะ
ควรกินโปรตีนเท่าไหร่ถึงพอดี?
ค่าเฉลี่ยที่แนะนำให้รับประทานโปรตีนต่อ 1 วัน (ผู้ใหญ่ อายุ 18 ปี ขึ้นไป) สำหรับผู้ชาย คือ 60 กรัม และผู้หญิง คือ 50 กรัม สามารถแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ตามความจำเป็นในการบริโภคโปรตีนที่แตกต่างกัน ได้แก่
- คนปกติ น้ำหนักตัว x 0.9 กรัม
- คนที่ออกกำลังกาย เพิ่มกล้ามเนื้อ น้ำหนักตัว x 1.6 กรัม
- ผู้สูงอายุ 70 ปีขึ้นไป น้ำหนักตัว x 1.06 กรัม
ตัวอย่างวิธีคำนวณ เช่น น้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม ปริมาณโปรตีนที่ควรบริโภคต่อวัน คือ 60 x 0.9 = 54 กรัม

หากต้องการลดน้ำหนัก เราควรดูแลเรื่องการกินอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น การลดน้ำตาล ลดการกินจุบจิบ ลดอาหารพลังงานสูง
แนะนำบทความ กินยังไงให้ผอมไวใน 1 สัปดาห์ ค่ะ
ตัวอย่าง 5 เมนูอาหารโปรตีนสูง
เมนูอาหารโปรตีนสูงที่เหมาะสำหรับคนที่ต้องการลดน้ำหนัก
1.สลัดอกไก่ย่าง
อกไก่เป็นแหล่งโปรตีนชั้นยอด ย่างอกไก่ให้สุกกำลังดี แล้วหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ ใส่ผักสลัดหลากสี เช่น ผักกาดแก้ว มะเขือเทศ แตงกวา และราดด้วยน้ำสลัดไขมันต่ำ
อกไก่ 100 กรัม มีโปรตีนประมาณ 30-32 กรัม
2.ไข่เจียวทรงเครื่อง
ใช้ 2-3 ฟอง ตีให้เข้ากัน เติมเนื้ออกไก่สับ หรือทูน่าในน้ำแร่ และผักต่างๆ เช่น หอมใหญ่ เห็ด หรือพริกหวาน นำไปทอดในกระทะโดยใช้น้ำมันมะกอกเล็กน้อย
ไข่ไก่ 1 ฟอง มีโปรตีนประมาณ 6-7 กรัม
3.โยเกิร์ตกรีกกับผลไม้ และถั่ว
กรีกโยเกิร์ตมีโปรตีนสูงกว่าโยเกิร์ตธรรมดา ใส่ผลไม้สดตามชอบ เช่น เบอร์รี่ กีวี หรือกล้วยหอม และโรยด้วยถั่วต่างๆ เช่น อัลมอนด์ หรือวอลนัท เพื่อเพิ่มโปรตีนและไขมันดี
กรีกโยเกิร์ต 100 กรัม มีโปรตีนประมาณ 9-10 กรัม
4.ซุปเต้าหู้สาหร่าย
เต้าหู้เป็นแหล่งโปรตีนจากพืชที่ดี ต้มซุปใส ใส่สาหร่าย เห็ดหอม และเต้าหู้หั่นเต๋า ปรุงรสด้วยซีอิ๊วขาวเล็กน้อย ซุปนี้ให้โปรตีนสูง และแคลอรี่ต่ำค่ะ
เต้าหู้หลอด 1 หลอด มีโปรตีนประมาณ 13 กรัม
5.สเต็กปลาทูน่า
ปลาทูน่าเป็นแหล่งโปรตีน และโอเมก้า 3 นำปลาทูน่าสดหรือกระป๋อง (ในน้ำแร่) มาอบ ปรุงรสด้วยพริกไทยดำ มะนาว และสมุนไพรต่างๆ ทานคู่กับผักต้มหรือสลัด
ปลาทูน่าสด 100 กรัม มีโปรตีนประมาณ 23-26 กรัม
การทานโปรตีนสูง ต้องระวังอะไรบ้าง?
โดยทั่วไปแล้ว การบริโภคอาหารที่มีโปรตีนสูงนั้นปลอดภัย และดีต่อสุขภาพสำหรับคนส่วนใหญ่
ตัวอย่างเช่น งานวิจัยในปี 2019 พบว่าการบริโภคโปรตีนสูงเกินกว่าปริมาณที่แนะนำต่อวัน ไม่ได้ก่อให้เกิดปัญหาไตในผู้ที่มีการทำงานของไตปกติ
ทั้งนี้ หากเรามีปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับโรคไต ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ นักโภชนาการ หรือแพทย์ เพื่อวางแผนการรับประทานโปรตีนในแต่ละวันอย่างปลอดภัยค่ะ
สรุปการทานอาหารโปรตีน เพื่อลดน้ำหนัก
การทานอาหารโปรตีนสูงสามารถช่วยลดน้ำหนักได้หลายทาง โดยโปรตีนช่วยเพิ่มฮอร์โมนที่ทำให้รู้สึกอิ่ม และลดฮอร์โมนที่กระตุ้นความหิว การทานโปรตีนควรออกกำลังกายด้วย Weight Training เพื่อเพิ่มมวลกล้ามเนื้อ จะช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญทั้งขณะพัก และหลังมื้ออาหาร รวมถึงใช้พลังงานในการย่อยมากกว่าคาร์โบไฮเดรตและไขมัน
การทานโปรตีนจึงช่วยลดน้ำหนัก และไขมัน ในขณะที่ยังรักษามวลกล้ามเนื้อและป้องกันการกลับมาอ้วนได้ในระยะยาวค่ะ